Een drukke zondag

Hoe beschrijf je een onbeschrijflijke dag? Aan mij de taak iets door te geven over deze dag. Laat ik beginnen te zeggen dat deze zondag haar naam eer aandoet, want de zon schijnt volop! Gisteren was het al warm (35 graden Celsius), maar vandaag is het nog warmer. Laten wij nu juist op deze hete dag een vol programma hebben…

Na de bezoeken aan de Messiasbelijdende gemeenten gisteren, begint deze dag met een bezoek aan Christ Church om de morgendienst daar bij te wonen. In deze Anglicaanse Kerk zijn we volop betrokken bij de dienst. Met de gemeente en de vele gasten samen proclameren we het evangelie en zingen we tot Gods eer. De liederen die we zingen, vallen in de categorie ‘Praise & Worship’. Daar kan ik erg van genieten!
In de samenkomst lezen we uit Ps.42, Gal.3 en Luk.8. Omdat we gisteravond nog lang doorgepraat hebben over Gal.3 (n.a.v. de lezing van Boaz Michael), raakt het mij dat juist déze lezing voorbijkomt. De preek gaat echter over Ps.42. We staan erbij stil dat het volk Israël en de Kerk al ca. 3000 jaar zingen en bidden met de Psalmen – liederen en gebeden waarin alle menselijke emoties verwoord zijn.

Degene die preekt, staat stil bij de hoop die Gods kinderen in hun ziel hebben (Ps.42:6,12). De hoop helpt je erdoor, juist als het leven moeilijk is. In dat verband noemt hij als voorbeeld de Lijdende Kerk in China. In dat land leven ca. 120 miljoen christenen. Dat zijn er meer dan in de Verenigde Staten en Canada samen! Op de vraag waarom de kerken in China zo sterk zijn (en veel kerken in Europa zo zwak), zei een Chinese christen tegen hem: ‘Wij omarmen drie dingen: Jezus, het evangelie en het lijden.’ Op dat moment denk ik bij mijzelf: wij, westerse christenen, omarmen Jezus en het evangelie, maar in plaats van het lijden kiezen wij liever het comfort. Zegt Gods Woord niet dat de Kerk groeit als zij lijdt? Het is overal in de wereld aan te wijzen!

Aan het slot van de dienst vieren wij het heilig avondmaal. We mogen naar voren komen om de tekenen van brood en wijn te ontvangen. Nooit eerder heb ik knielend het brood en de beker in mijn handen aangereikt gekregen. Ik voel me daar rijk gezegend bij. Bij het brood zegt de voorganger tegen mij, terwijl hij het stukje (matses) in mijn handpalm breekt: ‘This is the body of Christ – broken for you.’ Bij de beker zegt een andere voorganger tegen mij: ‘This is the cup of Christ’s salvation for you.’ Na de dienst is er koffie en ontmoeting. Velen maken er gebruik van. Het is gezellig en warm in de tuin van Christ Church. Dank U, Heer, voor deze bijzondere morgen!

We wandelen door de middaghitte naar onze tweede ‘afspraak’. Deze middag zijn wij te gast bij Marcelle Zion die als psychotherapeut werkt met holocaust-overlevenden én hun kinderen. Vanmiddag zijn er drie van die ‘child survivors’ in onze kring om hun oorlogservaringen met ons te delen. Hoewel ze nog jong waren in de oorlog – ze zijn geboren in 1939 en 1940 – hebben ze allerlei levendige herinneringen aan hun onderduikperiode en aan de tijd na de bevrijding. Voor velen van hen gold dat de echte ellende pas na de oorlog begon: het verlies van veel dierbaren en al hun bezittingen, en daarbij de onuitgesproken trauma’s van hun ouders door de verschrikkingen van de concentratiekampen. Dat drukt een groot stempel op je leven. De levensverhalen van deze drie Joodse ‘oorlogskinderen’ maken diepe indruk op ons.

We hebben respect voor het werk van de stichting Elah die hulp biedt aan Nederlandse Joden die de gruwelen van de holocaust overleefd hebben – en hun (klein)kinderen die verder moesten met een getraumatiseerde vader en/of moeder, of zelfs zonder hen… Mooi om te zien hoe Aart en Tineke Brons ook in dit werk hun steentje bijdragen.
Na een korte ‘siësta’ ontvangen in het Jerusalem Tower Hotel advocaat Michael Decker die ons iets vertelt over de juridische aspecten van de vraag: wie is Joods? Die vraag heeft te maken met wat de staat Israël heeft vastgelegd over Joden die zich hier willen vestigen. De zgn. ‘Law of Return’ (immigratiewet) probeert zo strak mogelijk vast te stellen wie wel/niet Joods is. De hoofdregel is deze: als je uit een Joodse moeder geboren bent, ben je Joods. Dat is opvallend, omdat in de Bijbel juist de geslachtslijn van de vader gevolgd wordt. Denk maar aan de bijbelse geslachtsregisters.

Het wordt wel duidelijk dat deze wetgeving voor minderheden grote moeilijkheden oplevert. Michael Decker probeert deze mensen bij te staan in de rechtbank en via zijn stichting Jerusalem Institute of Justice. Zo komt hij bijvoorbeeld op voor Joodse Messiasbelijdende immigranten die door de staat Israël (doorgaans) niet als Joden worden toegelaten. Een Jood die Jezus als de Messias belijdt, wordt gezien als een christen die zich niet meer Jood mag noemen. Ik als Nederlander, met artikel 1 van onze grondwet in mijn achterhoofd, ben geneigd te denken: dit is discriminatie. Maar laat ik mijn oordeel terugfluiten. Het feit is dat de Joden een uniek volk zijn vanwege hun afkomst én hun godsdienst. Het (voort)bestaan van het Joodse volk en de staat Israël hangt onlosmakelijk samen met de nauwe band tussen de Joodse nationaliteit en de Joodse religie.

In de avond is rabbi Eugene Korn onze gastspreker. Hij laat ons iets ‘proeven’ van rabbijnse manieren van bijbellezen. Onze focus ligt op enkele teksten uit Num.11-12. We krijgen meer inzicht in twee Joodse ‘interpretatielijnen’ (die we ook bij de patres tegenkomen): de letterlijke en de geestelijke. Naar ons idee konden de rabbijnen soms nogal associatief met de Schriften omgaan. Tegelijk zien wij hun openheid in het zoeken naar de juiste betekenis, hun eerbied voor elke letter in de tekst en hun verlangen om uit de heilige teksten morele lessen te trekken voor het leven van elke dag. Kortom: veel om over na te denken en door te spreken. En dat doen we! Elke sessie of lezing die we hebben, moet door gebrek aan tijd worden afgebroken. We zijn nog lang niet uitgepraat of uitgedacht – en dat is een goed teken! Laten we maar zoeken naar de juiste vragen in plaats van de juiste antwoorden. Dan blijven we in beweging.

Over de verdere gang van zaken zou ik nog veel kunnen schrijven. We maken de gekste dingen mee: dominees die dagen zonder geld zitten, kamergenoten die de hele nacht luid liggen te snurken, mannen die in afwezigheid van hun vrouw drie keer langs het dinerbuffet gaan om hun bord en buik te vullen, collega’s die wakker worden en onder de douche gaan staan met een keppeltje op hun hoofd, taxichauffeurs die in de smalle straatjes van Jerusalem proberen Max Verstappen eruit te racen, kerels die drie keer op hun dag naar hun liefje bellen om te vragen of te vertellen hoe het gaat, de neiging van Nederlanders om elkaar telkens weer te tellen en de immer terugkerende vraag: doen we straks een korte of een lange broek aan? For now: let’s call it a day!

Lieuwejan van Dalen